پارکینگ مکانیزه چیست؟ معرفی انواع پارکینگ های مکانیزه

یافتن جای پارک مناسب در محیط‌های شلوغ شهری می‌تواند به یک چالش بزرگ برای رانندگان تبدیل شود و علاوه بر اتلاف وقت و انرژی آن‌ها، به ایجاد ترافیک یا افزایش احتمال سوانح رانندگی نیز منجر شود. در حالی که توسعه جوامع شهری همچنان ادامه دارد، ضرورت استفاده از راه‌کارهای نو‌آورانه برای برطرف ساختن نیاز به فضای پارک خودرو بیش از گذشته احساس می‌شود. پارکینگ مکانیزه راه‌کار موثری برای ایجاد فضای اضافی پارک خودرو در محیط‌های محدود شهری و حتی ساختمان‌های تجاری، مسکونی و اداری محسوب می‌شود. برای آشنایی با مفهوم پارکینگ ماشین مکانیزه و انواع این دسته از پارکینگ‌ها، در این مقاله با شرکت خانه هوشمند فریتز همراه باشید.

پارکینگ مکانیزه چیست؟

بخش بزرگی از فضای قابل استفاده در پارکینگ‌های معمولی به دلیل محدودیت‌های ناشی از طراحی فضای پارکینگ به هدر می‌رود. ضرورت پارک بیشترین تعداد خودرو در یک فضای محدود که در مناطق شلوغ شهری به خوبی قابل احساس است، موجب شده تا مفهوم پارکینگ مکانیزه مطرح شود.

پارکینگ مکانیزه، به پارکینگی گفته می‌شود که از تجهیزات الکتریکی و مکانیکی برای جا دادن بیشترین تعداد خودرو در یک فضای محدود استفاده می‌کند. نخستین پارکینگ مکانیزه جهان در سال 1905 میلای راه‌اندازی شد و متناسب با گسترش سریع جوامع شهری و تعداد خودروها در جهان، تعداد پارکینگ‌های مکانیزه نیز به طور نمایی افزایش یافته است.

هوشمند سازی ساختمان | هوشمند سازی خانه | هوشمند سازی منازل مسکونی

انواع پارکینگ مکانیزه

پارکینگ‌های مکانیزه از نظر عملکرد به دو دسته نیمه خودکار و کاملاً خودکار تقسیم‌بندی می‌شوند. عملکرد پارکینگ‌های خودکار به اوپراتور وابستگی ندارد و وسیله نقلیه به طور خودکار از درب ورودی پارکینگ به فضای قابل پارک منتقل می‌شود. پارکینگ مکانیزه نیمه خودکار نیز از سیستم‌های مکانیکی برای انتقال خودرو به فضای قابل پارک استفاده می‌کند اما بدون دخالت اوپراتور یا راننده، امکان اجرای کامل فرآیند پارک خودرو وجود ندارد.

پارکینگ‌های مکانیزه خودکار معمولاً ظرفیت پارک بیش از 100 خودرو را دارند در حالی که پارکینگ‌های مکانیزه نیمه خودکار معمولاً ظرفیت کمتری دارند. انواع مختلفی از ساختارهای پارکینگ مکانیزه معرفی شده که با توجه به شرایط محل پارکینگ در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. رایج‌ترین انواع پارکینگ‌های مکانیزه عبارتند از:

پارکینگ مکانیزه پازلی

ساختار پارکینگ پازلی در دسته‌بندی سیستم نیمه‌خودکار پارک خودرو قرار می‌گیرد. در این ساختار، خودروها روی پالت‌های پارکینگ قرار داده می‌شوند. اوپراتور با حرکت دادن پالت‌ها به طور افقی و عمودی می‌تواند هر یک از خودرو را در فضای خالی پارکینگ قرار دهد یا آن‌ها را از پارکینگ خارج کند.

پارکینگ پازلی برای مکان‌هایی مناسب است که محدودیت فضا برای پارک خودرو وجود داشته باشد؛ ساختمان‌های اداری، مسکونی، تجاری و تفریحی با استفاده از پارکینگ پازلی می‌توانند ظرفیت بیشتری را برای پارک خودرو فراهم کنند. امنیت بالا، عمر بالا، مصرف کم انرژی، قابلیت جا به جا کردن پارکینگ به مکان دیگر از جمله نقاط قوت این ساختار هستند. اجرای پارکینگ پازلی برای ساختارهای بزرگ توصیه نمی‌شود. در صورتی که فضای کافی برای جا دادن خودروها روی سطح زمین وجود نداشته باشد، امکان اجرای پارکینگ مکانیزه زیرزمینی نیز با استفاده از همین ساختار وجود دارد.

بیشتر بخوانید: انبار هوشمند: بررسی امکانات و مزایای انبارداری هوشمند

پارکینگ ماشین مکانیزه روتاری (چرخ و فلکی)

پارکینگ چرخ و فلکی یکی از قدیمی‌ترین ساختارهای پارکینگ مکانیزه است که برای پارک چند خودرو در فضای محدود طراحی شده است. در این ساختار، ابتدا خودرو به محوطه خالی پارکینگ در سطح همکف وارد می‌شود، سپس تمامی خودروهای پارک شده در جهت ساعتگرد به چرخش در می‌آیند تا فضای خالی قابل استفاده برای پارک خودروی بعدی روی سطح زمین قرار بگیرد. برای خارج کردن خودرو از پارکینگ نیز تمامی خودروها در جهت عقربه ساعت به گردش در می‌آیند تا خودروی مورد نظر روی سطح زمین قرار بگیرد.

ساختار پارکینگ مکانیزه طبقاتی چرخ و فلکی برای پارک خودرو در فضای باز مجتمع‌های مسکونی، تجاری و مکان‌های شلوغ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ساختار، امکان پارک بیش از 6 خودرو در فضایی را فراهم می‌کند که در حالت عادی برای پارک 2 خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل، برای محیط‌های کوچک و پر ازدحام مناسب است. امکان نصب بنرهای تبلیغاتی روی پارکینگ، نصب و راه‌اندازی آسان، امکان انتقال پارکینگ، مصرف پایین انرژی و قابلیت استفاده در فضای باز از جمله ویژگی‌های ساختار پارکینگ چرخ و فلکی هستند.

بیشتر بخوانید: موتورخانه هوشمند چیست: مزایا و معایب هوشمندسازی موتورخانه

پارکینگ مکانیزه برجی

سیستم پارکینگ برجی (Tower Parking System) امکان پارک تعداد زیادی از خودروها در زمینی با مساحت نسبتاً کم را فراهم می‌کند و از این جهت برای احداث پارکینگ در مکان‌های گران قیمت و لوکس مناسب است. پارکینگ برجی از یک بالابر تشکیل می‌شود که بین طبقات مختلف پارکینگ حرکت می‌کند. در این ساختار، فضای قابل استفاده برای پارک خودرو در طرفین بالابر قرار می‌گیرد؛ بنابراین بخشی از فضای پارکینگ به حرکت عمودی خودرو در پارکینگ اختصاص می‌یابد و برای پارک خودرو قابل استفاده نیست.

در این سیستم، ابتدا راننده خودرو را روی بالابری پارک می‌کند که در طبقه همکف قرار گرفته است. سپس خودروی پارک شده روی بالابر به فضای خالی پارکینگ در طبقات مختلف هدایت می‌شود. پارکینگ برجی می‌تواند خودرو را 180 درجه روی سطح افقی بچرخاند تا در زمان خارج کردن خودرو از پارکینگ نیازی به استفاده از دنده عقب وجود نداشته باشد. انواع مختلفی از ساختار برجی شامل پارکینگ برجی طولی، عرضی، ترکیبی و سیلندری وجود دارند که با اصول یکسانی کار می‌کنند.

پارکینگ شاتل

پارکینگ شاتل که با عنوان پارکینگ قفسه و ریلی (Rack and Rail) نیز شناخته می‌شود، زیر مجموعه پارکینگ‌های خودکار طبقه‌بندی می‌گردد. سیستم پارکینگ شاتل می‌تواند از یک یا چند طبقه تشکیل شود؛ بنابراین ظرفیت پارکینک با تعداد طبقات آن متناسب است. در این نوع از پارکینگ‌های مکانیزه، خودروها به فضای پارکینگ در طبقه همکف وارد شده و توسط راننده روی بالابر پارک می‌شوند. سپس توسط بالابر به طبقات پارکینگ منتقل شده و توسط شاتل‌ها به فضای خالی پارکینگ هدایت می‌شوند. در زمان خارج کردن خودرو از پارکینگ نیز همین فرآیند به طور معکوس انجام می‌شود.

پارکینگ شاتل از سازه بتنی یا فولادی ساخته می‌شود و در نتیجه امکان انتقال پارکینگ وجود ندارد. این ساختار، برای پیاده‌سازی پارکینگ‌های عمومی و خصوصی در مقیاس متوسط و بزرگ مناسب است.

قیمت و خرید تجهیزات آکووکس Akuvox

پارکینگ مکانیزه استکر

ساختار پارکینگ Stacker که غالباً برای پیاده‌سازی پارکینگ مکانیزه مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، برخلاف پارکینگ پازلی از پالت برای انتقال خودروها استفاده نمی‌کند و فرایند پارک خودرو با استفاده از دستگاه متحرکی با نام استکر انجام می‌شود. این پارکینگ از یک بازوی روباتیک تشکیل می‌شود که خودرو را از زمین بلند می‌کند و روی خودروی پارک شده نگه می‌دارد.

پارکینگ استکر برای اجرای پارکینگ مکانیزه خانگی با هدف افزایش ظرفیت فضای پارکینگ مناسب است. سرعت بالا برای پارک و خارج کردن خودرو از پارکینگ و استفاده بهینه از فضای پارکینگ، از جمله ویژگی‌های پارکینگ Stacker هستند.

آموزش هوشمند سازی ساختمان | دوره آموزش خانه هوشمند

پارکینگ مکانیزه جرثقیلی

در حالی که پارکینگ شاتل و AGV از بالابر تنها برای انتقال عمودی خودرو بین طبقات پارکینگ استفاده می‌کنند، پارکینگ چرثقیلی امکان انتقال عمودی و افقی خودرو را بدون نیاز به استفاده از اجزای جداگانه دارد. خودروها پس از ورود به فضای پارکینگ به طور افقی و عمودی در فضای پارکینگ جا‌به‌جا می‌شوند تا در فضای خالی پارکینگ قرار داده شوند.

استفاده از یک سیستم یکپارچه برای جا‌به‌جایی خودروها در فضای پارکینگ موجب می‌شود تا سرعت بالایی داشته باشد و اتلاف زمان به حداقل برسد.

پارکینگ مکانیزه AGV

سیستم پارکینگ هدایت خودکار وسایل نقلیه (AGV) از شاتل‌های باتری دار برای جا‌به‌جایی طولی و عرضی خودروها در فضای مسطح پارکینگ استفاده می‌کند. سطح پارکینگ از بتن ساخته می‌شود و قابلیت چیدمان شاتل‌ها در سطح پارکینگ، امکان استفاده بهینه از فضای پارکینگ را فراهم می‌کند. پارکینگ ماشین مکانیزه AGV می‌تواند از یک یا چند طبقه تشکیل شود. ضرورت شارژ باتری‌های شاتل موجب می‌شود تا برای پارکینگ‌های کوچک و متوسط مورد استفاده قرار بگیرد.

پارکینگ مکانیزه RGC

پارکینگ هدایت شونده ریلی (RGC) کاملاً به سیستم پارکینگ AGV شباهت دارد اما RGC با استفاده از ساختار ساده‌تری پیاده‌سازی می‌شود. عملکرد این پارکینگ مکانیزه اسمارت نیز به پارکینگ AGV شباهت دارد؛ یعنی وسیله نقلیه توسط راننده روی پالت‌ها پارک شده و توسط ماژول‌های RGC به فضای خالی پارکینگ هدایت می‌شود. ماژول‌های RGC در امتداد ریل‌های راهنما روی سطح بتنی حرکت می‌کنند و امکان مانور در فضاهای محدود را دارند. پارکینگ RGC نیز مانند سیستم پارکینگ AGV برای پیاده‌سازی پارکینگ‌های کوچک و متوسط مناسب است.

بیشتر بخوانید: خانه هوشمند چیست + بررسی امکانات ساختمان هوشمند

پارکینگ مکانیزه خانگی و انواع آن

پارکینگ مکانیزه خانگی نوعی پارکینگ است که از سیستم‌های مکانیکی برای پارک و خارج کردن خودرو استفاده می‌کند. این نوع پارکینگ‌ها برای حل مشکل کمبود فضای پارکینگ در خانه‌های مسکونی طراحی شده‌اند.

انواع مختلفی از پارکینگ خانگی مکانیزه وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از رایج‌ترین انواع پارکینگ‌های مکانیزه خانگی عبارتند از:

• پارکینگ مکانیزه دو طبقه: این نوع پارکینگ از یک جک هیدرولیک یا الکتریکی برای بلند کردن خودرو و قرار دادن آن در طبقه دوم استفاده می‌کند. این نوع پارکینگ فضای زیادی را در طبقه اول اشغال می‌کند.
• پارکینگ مکانیزه دو طبقه غیر مزاحم: این نوع پارکینگ از یک سیستم جرثقیل برای بلند کردن خودرو و قرار دادن آن در طبقه دوم استفاده می‌کند. این نوع پارکینگ فضای کمتری را در طبقه اول اشغال می ‌، اما هزینه بیشتری دارد.
• پارکینگ رباتیک: این نوع پارکینگ‌های مکانیزه از یک سیستم رباتیک برای پارک و خارج کردن خودرو استفاده می‌کنند. این نوع پارکینگ فضای زیادی را در خانه اشغال نمی‌کند، اما هزینه بسیار بیشتری دارد.

نمایندگی اشنایدر (برند خانه هوشمند Schneider) در ایران

هزینه ساخت پارکینگ‌های مکانیزه

هزینه ساخت یک پارکینگ مکانیزه بستگی به عوامل مختلفی دارد که در زیر به برخی از این عوامل اشاره می‌شود:

ابعاد و اندازه پارکینگ: ابعاد و اندازه پارکینگ ممکن است به معنای تعداد طبقات، تعداد خودروهایی که قرار است در آن قرار گیرند و ارتفاع سازه باشد. هرچه ابعاد پارکینگ بزرگتر باشد، هزینه ساخت نیز افزایش می‌یابد.

نوع سیستم مکانیزه: نوع سیستمی که برای پارکینگ مکانیزه انتخاب می‌شود نیز بر هزینه تأثیرگذار است. از جمله انواع سیستم‌های مکانیزه می‌توان به چرخ و فلکی، آسانسوری، و لیفت‌های اتوماتیک اشاره کرد که هرکدام ویژگی‌ها و هزینه‌های متفاوتی دارند.

میزان فضای موجود: میزان فضای موجود برای احداث پارکینگ اتوماتیک مکانیزه نیز تأثیرگذار است. در شهرهایی با محدودیت فضا، احداث پارکینگ مکانیزه ممکن است هزینه بیشتری را به دنبال داشته باشد.

موقعیت جغرافیایی: موقعیت جغرافیایی محل ساخت پارکینگ نیز اهمیت دارد. در مناطق با قیمت‌های زمین بالا، هزینه ساخت پارکینگ نیز افزایش می‌یابد.

استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند: استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند مانند سیستم‌های رزرو هوشمند و دستگاه‌های پرداخت اتوماتیک (سیستم PMS) می‌تواند هزینه را افزایش دهد.

به طور کلی، برای دقیق‌ترین تخمین از هزینه ساخت پارکینگ ماشین مکانیزه، نیاز است که تحلیل دقیقی از نیازها و شرایط محیطی و فنی موجود صورت گیرد تا هریک از عوامل مؤثر به‌صورت کامل مورد بررسی قرار گیرند و برآورد هزینه نهایی انجام شود.

پرسش‌های متداول

مشاوره و اجرای هوشمند سازی آپارتمان و مجتمع

جمع‌بندی

پارکینگ مکانیزه امکان استفاده حداکثری از فضاهای محدود شهری برای پارک خودرو را فراهم می‌کند و راه‌کار موثری برای مقابله با مشکلاتی مانند سردرگمی رانندگان برای پیدا کردن جای پارک، کاهش ترافیک، اتلاف سوخت و وقت محسوب می‌شود. توانایی پارکینگ مکانیزه برای جا دادن بیشترین تعداد خودرو در فضای محدود، با اهداف توسعه شهرهای مدرن نیز مطابقت دارد.

با وجود تمامی مزایایی که پارکینگ های مکانیزه در اختیار ما قرار می‌دهند، چالش‌هایی نیز مانند تامین هزینه اولیه احداث پارکینگ، ضرورت تعمیر و نگهداری و پیچیدگی‌های فنی نیز وجود دارند که باید پیش از تصمیم‌گیری برای احداث پارکینگ مکانیزه در نظر گرفته شوند.

در حالی که توسعه جوامع شهری همچنان ادامه دارد، انتظار می‌رود که پارکینگ مکانیزه در آینده نقش برجسته‌تری را در فراهم کردن فضای مورد نیاز برای پارک خودروها بازی کند.