آسانسور هوشمند چیست؟ بررسی امکانات و مزایای آسانسورهای هوشمند

آسانسور یکی از مهم‌ترین تجهیزات ساختمان‌های چند ده طبقه امروزی محسوب می‌شود که جا‌به‌جایی افراد بین طبقات مختلف آپارتمان‌ را تسهیل می‌کند. اما انتظار برای سوار شدن به کابین پس از فشردن دکمه فراخوانی آسانسور، ازدحام افراد در کابین و توقف‌های مکرر بین طبقات مختلف می‌تواند آزاردهنده باشد. آسانسور هوشمند یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دنیای فناوری محور امروزی محسوب می‌شود که مشکلات و معایب آسانسورهای قدیمی را به حداقل می‌رساند. برای آشنایی با آسانسور های هوشمند و امکاناتی که در اختیار ما قرار می‌دهند، در این مقاله با شرکت هوشمند سازی فریتز همراه شوید.

آسانسور هوشمند چیست؟

آسانسور های هوشمند نیز همانند آسانسورهای قدیمی وظیفه جا‌به‌جایی افراد بین طبقات مختلف یک ساختمان را بر عهده دارند اما طوری طراحی شده‌اند که از فناوری‌های جدید مانند سامانه بازشناسی با امواج رادیویی (RFID)، سنسورهای شمارش افراد و سیستم کنترل پیشرفته برای کاهش اتلاف وقت، افزایش راحتی، بهبود امنیت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی استفاده می‌کنند.

چگونگی استفاده از سیستم هوشمند آسانسور با آسانسور معمولی تفاوت دارد. ساکنین ساختمان و میهمان‌ها به جای فشردن دکمه‌های مربوط به فراخوانی آسانسور، طبقه‌ مورد نظر خودشان را روی پنل آسانسور یا گوشی انتخاب می‌کنند. سپس به آسانسوری هدایت می‌شوند که آن‌ها را با کمترین دفعات توقف و اتلاف وقت به مقصد می‌رساند. کابین آسانسور هوشمند نیز با آسانسور معمولی تفاوت دارد؛ یعنی از آنجایی که طبقه مقصد را پیش از ورود به کابین انتخاب کرده‌اید، معمولاً درون کابین آسانسور دکمه‌های انتخاب طبقات وجود ندارد.

ساکنین کلان‌شهرها معمولاً در ساختمان‌های چند طبقه زندگی و کار می‌کنند که برای جا‌به‌جایی افراد به یک یا چند آسانسور مجهز شده‌اند. از آنجایی که ساکنین آپارتمان‌ها هر روزه با آسانسور سر و کار دارند، مجموعاً زمان زیادی از طول عمر خود را در آسانسور سپری می‌کنند. به همین دلیل، بهینه‌سازی عملکرد آسانسور می‌تواند از اتلاف وقت افراد زیادی جلوگیری کند.

امکانات و ویژگی‌های آسانسورهای هوشمند

آسانسور هوشمند با هدف افزایش بهره‌وری، امنیت و دسترسی ساخته می‌شود و در همین راستا ویژگی‌ها و امکاناتی را در اختیار ما قرار می‌دهد که آن را با آسانسورهای قدیمی متمایز می‌سازد. برخی از ویژگی‌ها و امکانات آسانسورهای هوشمند عبارتند از:

• سیستم کنترل دسترسی بیومتریک: ویژگی‌های امنیتی پیشرفته که سیستم کنترل دسترسی بیومتریک را شامل می‌شود، امکان تعیین دسترسی به طبقات مختلف یک ساختمان برای پرسنل یک شرکت یا ساکنین ساختمان را فراهم می‌کند. به کمک این قابلیت، افراد تنها می‌توانند به طبقات مشخصی در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری وارد شوند و از ورود آن‌ها به سایر طبقات جلوگیری می‌شود.

• سیستم کنترل مقصد (DCS): سیستم کنترل مقصد یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌های مورد استفاده در ساخت آسانسور هوشمند محسوب می‌شود. این سیستم امکان انتخاب طبقات مقصد، پیش از آن‌که مسافرین به کابین آسانسور وارد شوند را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. سیستم DCS مسافرین را به آسانسوری هدایت می‌کند که با کمترین تعداد توقف آن‌ها را به مقصد می‌رساند.
• مدیریت و توزیع بهینه افراد: سیستم کنترل آسانسور هوشمند می‌تواند افراد را بر اساس طبقات انتخاب شده و ظرفیت کابین به آسانسوری هدایت کند که کمترین سطح از ازدحام و اتلاف وقت را تجربه کنند.
• کنترل آسانسور با فرمان صوتی یا از راه دور: کنترل آسانسور هوشمند تنها به فشردن دکمه‌های مربوط به فراخوانی آسانسور محدود نیست و با فرمان صوتی یا گوشی هوشمند نیز می‌توانیم آسانسور را فراخوانی کنیم.

هوشمند سازی ساختمان | هوشمند سازی خانه | هوشمند سازی منازل مسکونی

مزایا و معایب آسانسور هوشمند

هوشمند سازی آسانسور مزایای متعددی را برای مالک ساختمان، ساکنین و سایر افرادی که از آسانسور استفاده می‌کنند، به همراه دارد.

مزایای آسانسور های هوشمند

• جلوگیری از انتقال بیماری‌ها: مالک یا مدیر ساختمان با استفاده از سیستم کنترل بدون تماس، می‌توانند از گسترش باکتری‌های مضر و انتقال بیماری بین افرادی که از آسانسور استفاده می‌کنند، جلوگیری کنند. یافته‌های محققین نشان می‌دهد که دکمه‌های آسانسور معمولی می‌تواند 737 برابر نشیمنگاه توالت باکتری داشته باشد و به همین دلیل استفاده از فناوری کنترل بدون تماس می‌تواند نقش موثری در جلوگیری از انتقال بیماری بین افراد مختلف داشته باشد.

• افزایش بهره‌وری: آسانسورهای معمولی قابلیت انتخاب هوشمندانه کابین بر اساس تعداد افراد یا تعداد دفعات توقف آسانسور در هر طبقه را در اختیار مسافرین قرار نمی‌دهند. عدم توزیع مناسب افراد بین کابین‌های مختلف به ازدحام و عدم بهره‌وری منجر می‌شود. فناوری آسانسور هوشمند افراد را قادر می‌سازد تا نزدیک‌ترین و بهترین آسانسور را بر اساس تعداد افراد و دفعات توقف انتخاب کنند. فناوری توزیع مسافرین بر اساس مقصد که با عنوان Destination Dispatch شناخته می‌شود، افراد را بر اساس طبقات مقصد دسته‌بندی می‌کند تا اتلاف وقت را به حداقل برساند.

بیشتر بخوانید: موتورخانه هوشمند چیست: مزایا و معایب هوشمندسازی موتورخانه

آسانسور هوشمند مجهز به سنسور شمارش افراد می‌تواند تعداد افراد حاضر در هر کابین را به طور لحظه‌ای نمایش دهد و با دسته‌بندی افرادی که طبقات یکسانی را انتخاب کرده‌اند، بهره‌وری بیشتری داشته باشد. دسترسی به داده‌های اشغال فضای کابین آسانسور، افراد معلول را قادر می‌سازد تا آسانسوری را انتخاب کنند که فضای کافی برای آن‌ها را در اختیار دارد.

• افزایش راحتی: آسانسور های هوشمند با کاهش زمان انتظار و توقف بین طبقات راحتی بیشتری را برای افرادی که از آسانسور استفاده می‌کنند، به ارمغان می‌آورند. اوپراتور آسانسور می‌تواند به سادگی عملکرد آن را از راه دور کنترل کند و مدیر ساختمان نیز به امکانات بیشتری برای افزایش راحتی افراد دسترسی خواهد داشت. برای مثال، آسانسور‌ هوشمند را می‌توانیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که تنها در طبقات مشخصی توقف کند، صفحه نمایشگر طبقاتی که آسانسور در آن‌ها توقف خواهد کرد را نمایش می‌دهد و آسانسور را می‌توانیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که تنها افراد مجاز بتوانند به طبقات مشخصی از ساختمان دسترسی داشته باشند.

• افزایش امنیت: ساختمان‌های تجاری و مسکونی چند طبقه هر روزه از افراد مختلفی میزبانی می‌کنند که با اهداف مختلفی بین طبقات ساختمان جا‌به‌جا می‌شوند. نگهبان‌ها و پرسنل بخش امنیت ساختمان می‌توانند با استفاده از سیستم اکسس کنترل هوشمند آسانسور، دسترسی افراد را به طبقات مشخصی از ساختمان محدود کنند. برای مثال، پرسنل یک شرکت تنها به طبقات مربوط به همان شرکت دسترسی خواهند داشت در حالی که پرسنل سایر شرکت‌ها نیز قادر به ورود به این طبقات نخواهند بود. سیستم‌های پیشرفته‌تری نیز وجود دارند که امکان تعیین دسترسی بر اساس ساعت کاری و برنامه زمان‌بندی را ارائه می‌دهند.

سیستم امنیتی هوشمند (سیستم های حفاظتی و امنیتی خانه هوشمند)

• عملکرد یکپارچه در کنار سایر تجهیزات هوشمند ساختمان: برای افزایش امنیت و راحتی می‌توانیم آسانسور هوشمند را با سیستم‌های امنیتی ساختمان ترکیب کنیم؛ یعنی امکان ترکیب سیستم کنترل آسانسور با کارت‌خوان آیفون تصویری هوشمند وجود دارد تا زمانی که فردی با استفاده از کارت RFID به ساختمان وارد می‌شود، آسانسور نیز به طبقه همکف فراخوانی شود. تیم امنیتی ساختمان نیز در هر لحظه قادر خواهد بود تا اعتبار دسترسی افراد را از راه دور و از طریق پلتفرم متمرکز سیستم bms ساختمان مشاهده و لغو کند.

افراد حتی قادر خواهند بود تا از گوشی هوشمند به عنوان کلید دسترسی به طبقات مختلف ساختمان استفاده کنند و بدون استفاده از کارت RFID به طبقات مختلف ساختمان وارد شوند. امکان اتصال آسانسور هوشمند به سیستم نظارت تصویری ساختمان، سیستم مدیریت مراجعین، دستیار صوتی و پلتفرم‌های مدیریت ساختمان نیز وجود دارد.

در حالی که آسانسور هوشمند مزایا و امکانات متعددی را در اختیار ما قرار می‌دهد، بهره‌مندی از این مزایا بدون مواجهه با نقاط ضعف این فناوری و همچنین پرداخت هزینه امکان‌پذیر نیست.

خرید و قیمت آیفون تصویری هوشمند (آیفون خانه هوشمند)

معایب آسانسور های هوشمند

• هزینه اولیه: نصب آسانسور هوشمند به دلیل استفاده از فناوری‌ها و تجهیزات پیشرفته می‌تواند هزینه بیشتری را در مقایسه با آسانسور غیر هوشمند به مالک ساختمان تحمیل کند. از آنجایی که هزینه اهمیت بالایی در تصمیم‌گیری افراد برای تجهیز ساختمان به تجهیزات هوشمند دارد، این فاکتور یکی از مهم‌ترین موانع گسترش استفاده از آسانسور های هوشمند نیز محسوب می‌شود.
• نگرانی امنیتی: استفاده از ویژگی‌های بیومتریک مانند استفاده از اثر انگشت برای شناسایی افراد و ذخیره‌سازی داده‌های مربوط به هر فرد می‌تواند نگرانی برخی افراد از ساکنین ساختمان در رابطه با حفاظت از حریم شخصی افراد را به همراه داشته باشد.

• تعمیر و نگهداری تخصصی: اگرچه تعمیر و نگهداری پیشگیرانه می‌تواند زمان توقف آسانسور را به طور قابل توجهی کاهش دهد اما تعمیر و نگهداری آسانسور هوشمند مستلزم استفاده از افراد متخصصی است که از دانش، تجربه و مهارت کافی برای این کار برخوردار هستند.
• آموزش افراد برای استفاده از آسانسور هوشمند: تفاوت‌ روش استفاده از آسانسور های هوشمند در مقایسه با آسانسورهای معمولی موجب می‌شود تا افرادی که برای نخستین مرتبه قصد استفاده از آسانسور هوشمند را دارند، به راهنمایی و آموزش نیاز داشته باشند. این تفاوت‌ها می‌توانند به سردرگمی افراد سالخوره و سایر افرادی که با فناوری آشنایی چندانی ندارند منجر شوند.

خرید کلید پریز هوشمند با بهترین قیمت

اینترنت اشیا چه نقشی در آسانسور هوشمند دارد؟

اینترنت اشیا (IoT) نقش مهمی در راه‌حل‌های آسانسور هوشمند ایفا می‌کند، به طوری که قابلیت‌های اتصال و تست از راه دور را برای این سیستم‌ها فراهم می‌آورد. فناوری‌های اینترنت اشیا، مانند برنامه‌های تلفن هوشمند، اتصال بلوتوث و رابط کاربری پیشرفته، دسترسی و کنترل کاربر را افزایش می‌دهند و تجربه کاربری را بهبود می‌بخشند.

یکی از مهم‌ترین مزایای این تکنولوژی‌ها کاهش زمان خرابی آسانسور است که از طریق تعمیر و نگهداری پیش‌بینی‌شده، امکان‌پذیر می‌شود. این فرآیند با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشینی و نظارت زنده بر عملکرد آسانسور انجام می‌گیرد. حسگرهای نصب شده در آسانسور اطلاعات دقیقی را درباره وضعیت فعلی و عملکرد اجزای مختلف آن جمع‌آوری کرده و به سیستم مرکزی ارسال می‌کنند.

سیستم‌های یادگیری ماشینی این اطلاعات را تحلیل کرده و الگوهایی را شناسایی می‌کنند که می‌توانند به شناسایی مشکلات احتمالی قبل از وقوع آن‌ها کمک کنند. این امر به تیم‌های تعمیر و نگهداری اجازه می‌دهد تا عملکرد آسانسور را در زمان واقعی نظارت کنند، مشکلات احتمالی را شناسایی کرده و بر اساس آن زمان‌بندی تعمیر و نگهداری را انجام دهند. به این ترتیب، هزینه‌های مرتبط با خرابی و توقف عملکرد آسانسور به حداقل می‌رسد و امنیت و رضایت کاربران نیز افزایش می‌یابد.

علاوه بر این، اینترنت اشیا امکانات جدیدی برای بهبود تجربه کاربری فراهم می‌کند. به عنوان مثال، کاربران می‌توانند از طریق برنامه‌های تلفن هوشمند خود، آسانسور را فراخوانی کرده یا به طبقه مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند، بدون نیاز به لمس دکمه‌ها. این قابلیت به ویژه در شرایطی که بهداشت و جلوگیری از انتقال بیماری‌ها اهمیت دارد، بسیار مفید است.

در نهایت، راه‌حل‌های آسانسور هوشمند با استفاده از اینترنت اشیا می‌توانند به بهبود کارایی انرژی نیز کمک کنند. سیستم‌های هوشمند می‌توانند الگوهای استفاده را تحلیل کرده و مصرف انرژی را بهینه‌سازی کنند، به عنوان مثال، آسانسور را در زمان‌های کم تردد به حالت استندبای قرار دهند.

مقایسه آسانسور هوشمند و آسانسور معمولی

مقایسه آسانسور هوشمند و آسانسور معمولی را می‌توان در یک جدول خلاصه کرد:

این جدول تفاوت‌ها و مزایای کلیدی بین آسانسور هوشمند و آسانسور معمولی را نشان می‌دهد.

چالش‌های پیش روی آسانسورهای هوشمند

هزینه‌های بالای اولیه:
نصب و راه‌اندازی آسانسورهای هوشمند هزینه‌های قابل توجهی دارد. این هزینه‌ها شامل خرید تجهیزات پیشرفته، نصب سنسورها و سیستم‌های کنترل، راه‌اندازی نرم‌افزارهای مدیریتی، و آموزش پرسنل می‌شود. به عنوان مثال، هزینه یک آسانسور هوشمند می‌تواند 20 تا 30 درصد بیشتر از یک آسانسور معمولی باشد. این امر می‌تواند برای ساختمان‌های کوچک‌تر یا پروژه‌های با بودجه محدود چالش‌برانگیز باشد. با این حال، در بلندمدت، این آسانسورها می‌توانند با کاهش هزینه‌های نگهداری و بهبود کارایی انرژی، صرفه‌جویی قابل توجهی ایجاد کنند.
مسائل امنیت سایبری:
با اتصال آسانسورهای هوشمند به شبکه‌های دیجیتال و اینترنت، خطر حملات سایبری افزایش می‌یابد. هکرها می‌توانند به سیستم‌های کنترل آسانسور نفوذ کرده و عملکرد آن را مختل کنند، که می‌تواند منجر به خرابی، توقف یا حتی خطرات ایمنی شود. همچنین، داده‌های جمع‌آوری شده توسط این سیستم‌ها (مانند الگوهای استفاده ساکنان) می‌تواند هدف سرقت قرار گیرد. برای مقابله با این تهدیدات، شرکت‌های سازنده باید از پروتکل‌های امنیتی قوی، رمزگذاری پیشرفته، و به‌روزرسانی‌های منظم نرم‌افزاری استفاده کنند.
آموزش کاربران:
استفاده از آسانسورهای هوشمند ممکن است برای برخی کاربران، به‌ویژه افراد مسن یا کسانی که با فناوری آشنایی کمتری دارند، چالش‌برانگیز باشد. به عنوان مثال، استفاده از پنل‌های لمسی، اپلیکیشن‌های موبایل برای فراخوانی آسانسور یا سیستم‌های تشخیص صدا ممکن است برای این افراد غیرعادی باشد. این مسئله می‌تواند منجر به سردرگمی، تأخیر، یا حتی مقاومت در برابر استفاده از این سیستم‌ها شود. برای حل این مشکل، طراحی رابط کاربری ساده، ارائه دستورالعمل‌های واضح و برگزاری جلسات آموزشی برای ساکنان ساختمان ضروری است.
تطبیق با ساختمان‌های قدیمی:
نصب آسانسورهای هوشمند در ساختمان‌های قدیمی می‌تواند چالش‌های فنی و ساختاری ایجاد کند. ساختمان‌های قدیمی ممکن است زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از سیستم‌های پیشرفته را نداشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است نیاز به تغییرات در سیم‌کشی، نصب سنسورهای جدید، یا حتی تغییرات ساختاری در محفظه آسانسور باشد. این امر می‌تواند هزینه‌بر و زمان‌بر باشد.
استانداردسازی:
نبود استانداردهای یکپارچه جهانی برای آسانسورهای هوشمند می‌تواند منجر به ناسازگاری بین سیستم‌های مختلف شود. این مسئله می‌تواند مشکلاتی در زمینه تعمیر و نگهداری، به‌روزرسانی و یکپارچه‌سازی با سایر سیستم‌های هوشمند ساختمان ایجاد کند. به عنوان مثال، یک ساختمان ممکن است از سیستم‌های مختلف برای آسانسور، امنیت و مدیریت انرژی استفاده کند که با یکدیگر سازگار نیستند. این امر می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها و کاهش کارایی کلی سیستم شود. برای حل این مشکل، نیاز به همکاری بین شرکت‌های سازنده، نهادهای استانداردسازی برای ایجاد استانداردهای مشترک و پروتکل‌های ارتباطی یکپارچه است.

پاسخ به پرسش‌های پر تکرار

آموزش هوشمند سازی ساختمان | دوره آموزش خانه هوشمند

جمع‌بندی

زندگی در برج‌ها و آپارتمان‌های چند ده طبقه، بدون استفاده از آسانسور امکان‌پذیر نیست اما اتلاف وقت به دلیل توقف‌های مکرر آسانسور بین طبقات مختلف ساختمان، ازدحام افراد در کابین آسانسور، انتقال بیماری از طریق دکمه‌های آسانسور، عدم امکان کنترل دسترسی افراد به طبقات و عدم دسترسی به داده‌ها از جمله معایبی هستند که در زمان استفاده از آسانسورهای غیرهوشمند با آن‌ها مواجه می‌شویم.

آسانسور های هوشمند اتلاف وقت و انرژی را به حداقل می‌رسانند و راحتی و امنیت بیشتری را برای مدیر ساختمان، تیم امنیتی و افرادی که از آن استفاده می‌کنند به همراه دارند. کنترل آسان آسانسور هوشمند با فرمان صوتی، استفاده از گوشی موبایل و دکمه‌های لمسی موجب می‌شود تا علاوه بر راحتی، احتمال انتقال بیماری را نیز به حداقل برسانیم.